Grensoverschrijdende medische zorg

Over en weer voor gezondheidszorg

Elk jaar steken steeds meer Belgen de Franse grens over om een huisarts in Frankrijk te raadplegen. Omgekeerd komen veel Fransen hun medicijnen in België halen. Deze trend is mogelijk dankzij een bijzondere Europese regeling: ZOAST (Zones Organisées d’Accès aux Soins Transfrontaliers), Georganiseerde zones voor toegang tot grensoverschrijdende zorg.

Grensoverschrijdende zorgzones

ZOAST staat voor "Zone Organisée d’Accès aux Soins Transfrontaliers". Het is een georganiseerde grensoverschrijdende zone voor toegang tot zorg. Ziekenhuizen en zorginstellingen werken samen in grensregio’s, bijvoorbeeld tussen België en Frankrijk, waarbij patiënten uit bepaalde grensstreken gemakkelijker toegang krijgen tot medische zorg aan de andere kant van de grens.

Deze ZOAST-overeenkomsten zijn bedoeld om de procedure voor grensoverschrijdende zorg te vereenvoudigen, waardoor voorafgaande toestemming voor zorg in het buitenland automatisch wordt verleend aan mensen die in de grensstreek wonen. Dit maakt het mogelijk dat patiënten sneller en eenvoudiger zorg kunnen ontvangen in naburige landen zonder administratieve drempels.

Daarnaast zorgen ZOAST-akkoorden ervoor dat bijvoorbeeld de Belgische en Franse administraties elkaars verzekeringskaarten kunnen inlezen, wat de terugbetaling van behandelingen in het buitenland vergemakkelijkt. Deze samenwerking helpt ook om de instroom van buitenlandse patiënten te reguleren en wachttijden voor lokale patiënten te beheersen.

Ja, je kunt met een geldig doktersvoorschrift terecht in een apotheek in een ander EU-land. 

Belangrijke aandachtspunten:

Voorschriftvereisten: Je hebt geen speciaal Europees formulier nodig, maar het voorschrift moet bepaalde gegevens bevatten:

• Volledige naam en geboortedatum van de patiënt
• Datum van afgifte
• Volledige naam, kwalificatie, contactgegevens, werkadres (inclusief land) en handtekening van de arts
• Generieke naam van het geneesmiddel (dus niet de merknaam), vorm (bijvoorbeeld tabletten), hoeveelheid, concentratie en dosering

Beschikbaarheid: Niet elk geneesmiddel is in elk EU-land verkrijgbaar. Soms heeft het middel een andere naam of is het niet erkend in het land waar je het wilt ophalen.

Kosten en vergoeding: Meestal schiet je de kosten zelf voor en kun je achteraf bij je eigen ziekenfonds een vergoeding aanvragen.

Moedertaal in het hospitaal

AZ Groeninge Kortrijk werkt nauw samen met het ziekenhuis in Moeskroen. Neurochirurgen uit Kortrijk zijn ook actief net over de taalgrens, omdat het ziekenhuis in Moeskroen geen afdeling Neurochirurgie heeft.

Raamakkoord grensoverschrijdende gezondheidszorg

De samenwerking tussen ziekenhuizen in de Frans-Belgische grensstreek iis vastgelegd in een Frans-Belgische raamakkoord over grensoverschrijdende gezondheidszorg uit 2005.

Het doel van dit akkoord is om de toegang tot kwalitatieve zorg en de continuïteit van zorg voor de bevolking in de grensgebieden te verbeteren, onder meer door het delen van middelen, kennis en het vereenvoudigen van administratieve en financiële procedures.

Jaarlijks worden honderden patiënten uitgewisseld tussen ziekenhuizen aan weerszijden van de grens, bijvoorbeeld tussen Moeskroen en Tourcoing. Ook worden medische teams grensoverschrijdend ingezet voor dringende interventies.

Gedeelde en gecoördineerde medische diensten tussen Belgische en Franse ziekenhuizen in grensregio’s

Ziekenhuizen in de Frans-Belgische grensregio delen en coördineren verschillende medische diensten en zorgprogramma’s.

• Spoed- en urgentiediensten: Gezamenlijke inzet van ambulances en spoeddiensten, zodat patiënten in acute situaties snel geholpen kunnen worden door het dichtstbijzijnde ziekenhuis, ongeacht de landsgrens.
• Gespecialiseerde zorgprogramma’s: Bepaalde complexe of gespecialiseerde behandelingen, zoals hartchirurgie, interventionele cardiologie, oncologie (kankerzorg), beroertezorg en pediatrie, worden geconcentreerd in referentiecentra binnen het grensoverschrijdende netwerk. Niet elk ziekenhuis biedt deze zorg aan, maar via samenwerking kunnen patiënten toch toegang krijgen tot gespecialiseerde diensten.
• Uitwisseling van medische gegevens: Er worden afspraken gemaakt en systemen opgezet om patiëntgegevens veilig en efficiënt te delen tussen ziekenhuizen over de grens, wat de continuïteit van zorg bevordert.
• Gezamenlijk gebruik van medische apparatuur: Zware en dure medische apparatuur, zoals MRI- of PET-scanners, worden soms gedeeld tussen ziekenhuizen binnen het netwerk om middelen efficiënter in te zetten en wachttijden te verkorten.
• Coördinatie van ziekenhuisopnames en transfers: Patiënten kunnen, afhankelijk van de capaciteit en specialisatie, worden doorverwezen of overgebracht naar een partnerziekenhuis over de grens voor verdere behandeling of revalidatie.
• Gezamenlijke medische comités en coördinatie: Er zijn overlegstructuren en coördinatiecomités waarin artsen en bestuurders uit de verschillende ziekenhuizen samen het zorgaanbod, investeringen en de organisatie van diensten afstemmen.

Deze gedeelde en gecoördineerde diensten zorgen ervoor dat inwoners van de grensregio toegang hebben tot een breder en kwalitatief hoogstaand zorgaanbod, ongeacht aan welke kant van de grens zij wonen.

Grensoverschrijdende chirurgie

Hartchirurgie bij kinderen

Zich zo dicht mogelijk bij huis laten behandelen is een veelgehoorde wens, of men nu Belg of Frans is.  Grensoverschrijdende ziekenhuiszorg bestaat al meer dan 20 jaar. De Franse en Belgische ziekenhuizen van Tourcoing en Moeskroen  verzorgen al lang dialysepatiënten. Sinds 2020 is er een grensoverschrijdende samenwerking op hoog niveau tot stand gekomen  in het Universitair Medisch Centrum van Lille.  Het centrum ontwikkelt een specialisatie die nog ontbrak in zijn zorgaanbod: kinderhartchirurgie.